نقدی بر دیدگاه های شولتز در مفهوم سکونت
نوشته دکتر زهرا پور سلیمان: نقد کاربردی: دوشنبه 31 خرداد 1395
کیفیت سکنی‌گزینی از شروط مقدماتی انسان بودن است. شولتز سکونت را چیزی بیش از سقفی را به عنوان سایبان قرار دادن و چند مترمربعی از زمین را زیر پا گرفتن می‌داند. وی برای سکونت سه حالت مختلف متصور است؛ سکونت مجتمع(در آبادی)، سکونت عمومی(در بنای عمومی)، و سکونت خصوصی(در خانه). از دیدگاه شولتز “آبادی، فضای شهری، نهاد و خانه به همراهی یکدیگر محیط کل یعنی جایی که سکونت به جنبه‌های طبیعی، مجتمع، عمومی و خصوصی خود در آن رخ می‌دهد را به وجود می‌آورند.” آبادی نماینده رخداد سکنی گزیدن طبیعی انسان است. هرچند در دوران معاصر انسان به میل خود آبادی محل سکونت خود را انتخاب نمی‌کند و در لحظه تولد در یک آبادی از پیش آماده افکنده می‌شود؛ اما آبادی از منظر شولتز راه حلی برای مسئله یافتن جای پا در جهان مفروض است. از دیگر تعاریف ارائه شده برای آبادی نیز احداث بنایی نو بر روی زمین کهنه است. از گذشته دور فضای شهر و آبادی محل ملاقات و رابطه متقابل انسان‌ها و تعاملات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بوده است. در شهرها انسان با آزمودن آنچه که به یک جهان غنا می‌بخشد سکونت مجتمع را امتحان می‌کند. سکونت عمومی در شهرها و در بناهای عمومی اتفاق می‌افتد؛ جایی که نماینده خاطرات مشترکِ بودن در مکانی خاص است. سکونت خصوصی، حاصل جریان‌های ویژه و مختص فردی است. لذا سکونت شامل آن گوشه‌گیری که موجب پرورش هویت فردی است نیز می‌شود. همچنین سکونت خصوصی از چارچوب‌های سکونت عمومی پیروی می‌کند و در خانه یا بنای مسکونی به عنوان مأمن خاطرات جهان خصوصی آدمی اتفاق می‌افتد. بر این اساس و با تکیه بر تفکرات هایدگر، شولتز سکونت را عبارت از جهانی از چیزها را به خود اختصاص دادن معرفی می‌کند. مقصود از چیزها، گردآوری یک جهان است. بدان معنی که ما با سکونت در جهان در واقع معناها و اسباب و ابزارهای موجود در آن جهان را در اختیار می‌گیریم. سکونت بیانگر برقراری پیوندی پرمعنا میان انسان و محیط مفروض است. این پیوند در پاسخ به تلاش انسان برای یافتن هویت از طریق احساس تعلق به مکان است که می‌تواند بر سطوح مختلف محیط زیست استوار باشد. تعریف شولتز از مکان شامل زمینی است که بر روی آن می‌ایستیم، آسمان که بر فراز آن واقع گشته و افقی که دیدمان را محدود می‌کند، در مقابله با روز شب و فصول مختلف سال.
